Chú thích


(1) Song viết (Có người đọc là song kiết) vốn là hai chữ nôm trong Quốc âm thi tập của Nguyễn Trãi. Cuộc tranh luận về mấy chữ này (đọc thế nào, giải nghĩa ra sao) đã diễn ra ở Việt Nam khoảng từ năm 1962 đến nay vẫn chưa chấm dứt. Trong một bài viết gần đây nhất in trên tập san Hồn Việt của Trung tâm nghiên cứu quốc học (Tết Giáp Thân 2004), giáo sư Cao Xuân Hạo cho biết song viết có thể hiểu tới 5 nghĩa khác nhau (tư nghiệp, tài sản, rông vát, chơi nhởi, xuôi ngược). Thơ của Nguyễn Trãi có câu: Nghênh ngang dặm liễu một con rìu/ Song viết nào hơn song viết tiều/ Một gác yên hà là của cải/ Vài hàng thông trúc điểm đăm chiêu....


(2) Trích trong bài Ngẫu hứng qua mây gió của Trần Đăng Khoa và Nguyễn Văn Thọ trao đổi về tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp nhân sự kiện hoa thuỷ tiên (Tạp chí Văn nghệ quân đội số 594 tháng 4/2004).


(3) Thôi xao: Điển tích văn học, nói về sự cầu kỳ trong lao động chữ nghĩa của nhà thơ.